نگارش پایان نامه برای رشته جامعه شناسی (از آغاز تا پایان)
یکی از مهم ترین رشته های علوم اجتماعی جامعه شناسی است. جامعه شناسی به معنای علم مطالعه جامعه و فعالیتهای انسانی است و دامنههای گستردهای از مباحث مرتبط با فرد و جامعه را در بر میگیرد؛ به عبارت دیگر سطحِ بررسی در جامعهشناسی، مسائل خرد تا کلان است. این مباحث شامل اقشار و طبقات اجتماعی، فرهنگ، تحرکات اجتماعی و حتی مسائل دینی و قومی را در برمیگیرد. در سطح کارشناسی ارشد دانشجو باید بسته به موضوعی که انتخاب کرده است به بررسی این گروهها به صورت موردی بپردازد. بنابراین توضیحات، شیوهی نگارش پایان نامه در این رشته بستگی به موضوعی دارد که انتخاب میکنید. به صورت کلی نگارش پایان نامه در این رشته شامل سه روش کیفی، کمّی و آمیخته (کیفی-کمّی) میشود. روش آمیخته یا کیفی-کمّی غالبا در سطح دکترا مورد استفاده قرار میگیرد و در جای خود توضیح داده میشود اما دو روش دیگر در مقطع کارشناسی ارشد استفاده میشوند. شما دانشجویان عزیز می توانید جهت یادگیری نحوه نوشتن فصل های پایان نامه به صفحه آموزش گام به گام نوشتن پایان نامه مراجعه نمایید.
فصل اول پایان نامه در رشتهی جامعهشناسی، همان پروپوزال است که باید بسط داده شود و مفاهیم به صورت گستردهتری بیان شوند. موضوعاتی که در فصل اول بیان میشوند غالبا عبارتند از:
- بیان مساله
- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
- جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق
- اهداف تحقیق
- سوالات تحقیق
- فرضیات تحقیق
- تعاریف نظری و عملیاتی
- قلمرو تحقیق
نکته: گاهی در فصل اول اشارهی کوتاهی به روش تحقیق نیز میشود، اما غالبا فصل سوم به این موضوع اختصاص دارد.
در فصل دوم پژوهش به مبانی نظری تحقیق و پیشینهی تحقیق پرداخته میشود. مبانی نظری به آن نظریهها، چارچوبها، یا مدلها یا مفاهیمی گفته میشود در پایهریزی یک طرح یا برنامه یا تحقیق مدنظر پژوهشگران یا کنشگران قرار میگیرد و به آن یا آنها استناد میگردد. در پیشینه پژوهش نیز به تحقیقاتی که توسط پژوهشگران داخلی و خارجی در زمینههای مشابه انجام شده است اشاره میگردد. این بخش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا سبب میشود که با خلأهای پژوهشی بیشتر آشنا شویم و بدانیم پژوهشگران در مجموع بر چه زمینههایی تمرکز نداشتهاند. در این بخش باید تفاوت پژوهش ما با پژوهشگران دیگر روشن شود و در پایان این فصل، خلاصهی پژوهشها در جدولی ذکر شود.
در فصل سوم روش تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد. در صورتی که در نگارش فصل های پایان نامه رشته خود با مشکل روبرو هستید می توانید از مقاله نحوه نوشتن پایان نامه سایت خدمات پایان نامه hiprojeh استفاده نمایید.
روش تحقیق:
۱-روش کیفی:
یکی از رویکردهای مهم در انجام روش کیفی در پایان نامهی مقطع کارشناسی ارشد در رشتهی جامعهشناسی انجام مصاحبه است. برای تدوین مصاحبه، پژوهشگر باید در فصل دوم پژوهش خود به تحلیل مبانی نظریِ موضوع خود و پژوهشهایی که دیگران انجام داده است بپردازد. انجام این کار سبب میشود که دادههای زیادی در مورد موضوع به دست آید سپس پژوهشگر باید این دادهها را دستهبندی کند و سوالات مورد نظر را که مرتبط با تحقیق است بنویسد. در گام بعدی باید روایی مصاحبهها مورد بررسی قرار گیرد که این بخش باید از نظر خبرگان پژوهش بررسی شود. در رواییِ مصاحبه مشخص میشود که ابزار اندازهگیری تا چه حد خصیصه مورد نظر در پژوهش را میسنجد. غالبا برای این کار از روش نسبت روایی محتوایی (CVR) یا شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده میشود.
هنگامی که روایی مصاحبه به دست آمد و مورد تایید قرار گرفت، باید این سوالات از جامعهی آماری پرسیده شود. اما سوال مهم این است که تا چه زمانی باید به مصاحبه کردن با افراد ادامه داد؟
برای پاسخ به این سوال باید دید جامعهی آماری ما چه افرادی را تشکیل میدهند. مثالی میزنم: فرض کنید جامعهی آماری ما زنانی هستند که بخاطر خشونت همسر خود طلاق گرفتهاند و ساکن منطقهی ۱۱ شهر تهران هستند. با توجه به اینکه دستیابی کامل به این تعداد از افراد امکانپذیر نیست باید مثلا تعداد زنانی را که به یک یا چند مرکز مشاوره روانشناسی در منطقه ۱۱ شهر تهران مراجعه کردهاند جدا نمود. در مرحلهی بعد و پس از کسب رضایت آنها برای انجام مصاحبه باید سوالات را از یکایک آنها پرسید. اگر پژوهشگر به مرحلهای رسید که دیگر اطلاعات جدیدی از مصاحبهشوندهها به دست نیاورد، مصاحبه تمام میشود و (با توجه به زیاد بودن جامعهی آماری در این مثالِ خاص) اگر اطلاعات جدید به دست میآمد اما دیگر افرادی در دسترس نبودند که با آنها مصاحبه شود، کار مصاحبه تمام میشود.
مثال دیگری نیز میزنیم که در آنجا جامعهی آماری از تعداد زیادی تشکیل شدهاند. مثلا میخواهیم دلیل آرایش کردن دختران را در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات بررسی کنیم. در اینجا تعداد افراد آنقدر زیاد و در دسترس است که احتمالا به اشباع نظری میرسیم. یعنی مصاحبهگر آنقدر به مصاحبه ادامه میدهد که دیگر اطلاعات جدیدی از افراد در مورد «دلیل آرایش کردن» به دست نیاید. پس از انجام این کار نوبت به تجزیه و تحلیل دادهها میرسد.
در تجزیه و تحلیل دادههای مصاحبه میتوان از چند روش استفاده کرد. به عنوان نمونه روش گرندد تئوری، تحلیل مضمون و تحلیل محتوا نمونههای آن هستند. از نرمافزار MAXQDA نیز میتوان استفاده نمود.
۲-روش کمّی:
در تحلیل کمّی از پرسشنامه استفاده میشود. برای تجزیه و تحلیل دادههای آماری چند حالت وجود دارد:
۱-حالت اول: در این حالت، پرسشنامههای استاندارد وجود دارد.
در این حالت، پرسشنامهها را از اینترنت دانلود میکنیم. سپس میان جامعهی آماری که تعداد آن توسط فرمول کوکران یا جدول مورگان مشخص شده است توزیع میکنیم. در گام بعدی، دادهها را وارد نرمافزار SPSS میکنیم. اولین گام غالبا تعیین توزیع نرمال بودن دادههاست زیرا این آزمون مشخص میکند که از آزمونهای پارامتریک یا ناپارامتریک استفاده کنیم. سپس بر اساس فرضیههای موجود در پژوهش، نوع آزمون را انتخاب میکنیم. بیشترین آزمونهای آماری در رشتههای روانشناسی و مدیریت عبارتند از آزمونهای t مستقل، t زوجی، ANOVA، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی.
۲-حالت دوم: در این حالت، پرسشنامه باید توسط محقق ساخته شود. در این حالت برای ساخت پرسشنامه دو راه وجود دارد:
الف) مصاحبه با خبرگان تحقیق
ب) بررسی پیشینه پژوهشها
سپس بر این اساس پرسشنامه ساخته میشود. در گام بعد باید روایی و پایایی پرسشنامه محاسبه شود. روایی پرسشنامه غالبا با روش CVR و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ (با استفاده از SPSS) محاسبه میشود. پس از تهیهی پرسشنامه، همان مراحل حالت اول را ادامه میدهیم.
۳-روش آمیخته (کیفی-کمّی)
این روش غالبا در مقطع دکترا انجام میشود و تلفیقی از بخشهای کیفی و کمّی است. در این روش، از یک جامعهی آماریِ خاص (مثلا مدیران سازمان شهرداری) به روش کیفی، مصاحبهای انجام میشود و مطابق آنچه که گفته شد، کدگذاریها انجام میشود. در مرحلهی بعد بر اساس اطلاعات به دست آمده از مصاحبهها پرسشنامهای تهیه میگردد و آن پرسشنامه درونِ آن سازمان و میان کارکنان توزیع میشود تا بتوان بر اساس مولفههای پرسشنامه، ارزیابی کرد که عواملی که در موضوعِ پژوهش اثرگذار هستند دارای چه امتیازی میباشند.
در فصل چهارم تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش انجام میشود که نیازمند تبحر و تخصص در زمینهی موضوع تحقیق است؛ به عبارت دیگر هر چه در فصل سوم به صورت نظری گفته شده است در فصل چهارم باید پیادهسازی گردد.
فصل پنجم نیز شامل نتیجهگیری از مباحثی است که در فصل چهارم بیان شده بود. باید توجه کرد که حتما در این فصل، فرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گیرند و صحت یا عدم صحت آن وارسی شود؛ علاوه بر آن نتایج تحقیقات باید با تحقیقات دیگر بررسی شود. در نهایت بر اساس نتایجی که به دست آمده است باید پیشنهاداتی نیز ارائه شود. این پیشنهادات شامل دو بخش میشود؛ ۱-پیشنهادات بر اساس یافتههایی که از پژوهش به دست آمده است؛ و ۲- پیشنهاداتی که به پژوهشگران دیگر ارائه میشود. در پایان نیز باید کلیهی منابعی که در پایان نامه مورد استفاده قرار گرفتهاند به ترتیب حروف الفبا درج شود. جهت مشاوره و خدمات انجام پایان نامه می توانید با کارشناسان انجام پایان نامه در وب سایت ما تماس حاصل فرمایید.
پرسش و پاسخ